Dat een rechter een grote mate van vrijheid bij de verdeling heeft – en daarvan gebruik maakt – mocht wel blijken uit een erfrecht zaak die enkele jaren geleden speelde.
Vader was overleden en had vier zoons. Met één zoon (X) exploiteerde hij een manege, een paardenpension en fokkerij. De manege en een deel van het omliggende land was al van X. Een ander deel van het land (ongeveer de helft) viel in de nalatenschap en werd (gedeeltelijk) door X van vader gehuurd.
Na het overlijden van vader, gaf één van de broers (Y) aan ook een deel van het land toebedeeld te willen krijgen. De redenen waarom maakte hij niet duidelijk.
Ten behoeve van de mondelinge behandeling hadden we voor de rechter een schematische weergave (een tekening) gemaakt van het perceel, waarbij in kleur was aangegeven welk land al aan X toebehoorde, welk land in de nalatenschap viel en welk land door X werd gehuurd. Dit omdat het tamelijk onoverzichtelijk was en de percelen door elkaar liepen. Beargumenteerd werd dat het land aan X moest worden toebedeeld, omdat hij daarbij het meeste belang had. Zou hij het land niet krijgen, dan kon hij al de (pension)paarden niet meer huisvesten. Een deel van de paarden zou dan weg moeten. Buiten zielig en onwenselijk, zou dat ook van (negatieve) invloed zijn op zijn bedrijf.
Y gaf op zijn beurt aan dat hij de helft van de percelen gewoon wilde hebben. Misschien om later een (vakantie)huisje op te laten bouwen. Hij wist het nog niet, maar hij wilde het land ook. Hij had er net zoveel recht op als X, en X had al zoveel, aldus Y.
Partijen kwamen er niet uit. Na een aantal uur zei de rechter: “Als u er niet uit komt, dan doe ik dit….”.
Zij pakte de tekening, en een pen…. en zette een streep dwars door het midden.
Ik kon het niet geloven, het belang van X was toch overduidelijk?
Vol onbegrip werd geroepen: maar hoe moet het dan met de paarden? Die kunnen toch bezwaarlijk in de gang? Dit kunt u toch niet menen?
Maar de rechter meende het wel degelijk en stuurde partijen opnieuw de gang op om te praten over een regeling.
Hoewel het moeilijk voorstelbaar was dat de rechter daadwerkelijk op die wijze zou gaan verdelen (en dat stand zou houden in hoger beroep), werd het de broers te heet onder de voeten. Het risico bestond dat zij zou verdelen zoals door haar aangegeven…. en dan hadden ze er beiden niets aan.
Het was een salomonsoordeel. De broers kozen eieren voor hun geld en wisten uiteindelijk toch nog een regeling te treffen. De paarden konden (gelukkig) allemaal blijven!
