Breukdeel • Ab intestaat

Home » Erfrecht » Breukdeel • Ab intestaat

Geschatte leestijd: 7 minuten

Het woord “breukdeel” wordt vaak en op verschillende plekken gebruikt. Meestal gaat het over de vraag op welk deel/welk percentage van een erfenis een erfgenaam recht heeft. Hoe groot is het stuk van de (verdelings)taart? Om die vraag te kunnen beantwoorden is van belang te weten of er een testament is gemaakt en hoeveel (en welke) dierbaren door de overledene zijn achtergelaten. Is er een testament dan blijkt het breukdeel van de erfenis daar uit. Is er geen testament, dan is het wettelijk (ab-intestaat) erfrecht van toepassing.

Lees meer

Breukdeel volgens testament

Is er een testament? Dan zal daar in staan op welke wijze de erfenis moet worden verdeeld en hoe groot ieders erfdeel (ook wel: “aandeel” of “breukdeel”) is. Als geen testament is gemaakt dan is op de afwikkeling van de erfenis het ab-intestaat (wettelijk) erfrecht van toepassing.

Staat in het testament alleen wie de erfgenamen zijn en staat er niets over het breukdeel in de erfenis? Dan is (het breukdeel van) elke erfgenaam bij de verdeling van de erfenis volgens het ab-intestaat erfrecht in beginsel gelijk. Dat kan anders zijn als in het testament naar specifieke wettelijke bepalingen is verwezen.

Breukdeel volgens wettelijk (ab-intestaat) erfrecht

Als er geen testament is, dan is het wettelijke erfrecht (ook wel: het ab-intestaat erfrecht) van toepassing. Is dat het geval, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn en hoe groot het breukdeel van elke erfgenaam in de erfenis is.

In beginsel zijn de breukdelen van al de erfgenamen in een erfenis volgens het ab-intestaat erfrecht gelijk, tenzij:

  • een ouder op komt als erfgenaam. In dat geval heeft die ouder recht op ten minste een kwart (1/4) aandeel in de nalatenschap;
  • een halfbroer of halfzus op komt als erfgenaam, dan is het deel van de erfenis van die persoon de helft (1/2) van wat een volle broer of zus zou erven.

Groepenstelsel wettelijke erfrecht (parentele)

Bij de bepaling(en) over wie de wettelijke erfgenamen zijn, heeft de wetgever zich laten leiden door wat de meeste mensen (vermoedelijk) zouden willen. 

De wet heeft de erfgenamen ab-intestaat in vier groepen verdeeld:

  • groep 1: echtgenoot en kinderen van de overledene;
  • groep 2: ouders en broers en zussen van de overledene;
  • groep 3: grootouders van de overledene;
  • groep 4: overgrootouders van de overledene.

Komt iemand te overlijden, dan wordt bij het afwikkeling van een erfenis volgens het ab-intestaat erfrecht eerst gekeken in groep 1. Is er een echtgenoot en zijn er kinderen? Dan zijn zij samen erfgenaam en is de wettelijke verdeling van toepassing. 

Zijn er alleen nog kinderen? Dan zijn de kinderen samen erfgenaam. 

Zijn er geen in leven zijnde kinderen meer? Dan speelt plaatsvervulling nog een rol en wordt gekeken of er afstammelingen van die kinderen zijn. 

Zijn al die stappen doorlopen en zijn er geen erfgenamen in de eerste groep, pas dan gaan we naar de tweede groep. 

Plaatsvervulling

In alle groepen speelt plaatsvervulling een rol. Zijn er in een groep geen “achterblijvers”? Kijk dan eerst of er nog personen als plaatsvervuller in die groep opkomen. 

Stel; de overledene had één kind, maar dat kind overleed eerder. Controleer dan of dat kind zelf afstammelingen (kinderen) had. Is dat het geval, dan erven de afstammelingen in de plaats van het voor overleden kind.

Stel; de overledene had twee kinderen, waarvan er één ten tijde van het overlijden was voor overleden. In dat geval erft het nog in leven zijnde kind én zal moeten worden gekeken of het voor overleden kind afstammelingen had. Is dat het geval, dan erven zij samen met het nog in leven zijnde kind. Let op: de afstammelingen erven samen het deel van degene wiens plaats zij vervullen. Zijn er geen afstammelingen, dan erft het achtergebleven kind in beginsel alles.

We blijven namelijk altijd in de groep als er iemand in die groep is te vinden. De wetgever gaat pas door naar de volgende groep als er in de voorgaande groep niemand (meer) is. Daarmee bedoelt de wetgever: de originele groepsgenoten én hun plaatsvervullers.

Let op: is er een testament, dan speelt plaatsvervulling in beginsel geen automatische rol, tenzij de testateur dat zo heeft bepaald of het testament geen effect (meer) heeft.

Breukdelen en percentages

Hoe groot het breukdeel is, hangt dus af van de vraag a) of er een testament is en b) hoeveel erfgenamen er zijn. 

Een cijfermatige weergave. Overlijdt iemand zonder testament en zonder partner, maar zijn er nog wel kinderen? Dan zijn de kinderen als erfgenamen volgens het ab-intestaat in gelijke delen in de erfenis gerechtigd:

Aantal kinderen:Breukdeel per kind:Percentage per kind:
11/1100%
21/250%
31/333,33%
41/425%
51/520%

Is er ook nog een langstlevende echtgenoot/geregistreerd partner? Dan erft die partner een gelijk deel. Is sprake van één kind en een langstlevende partner, dan zijn er dus twee erfgenamen. Cijfermatig ziet dat er als volgt uit:

Aantal kinderen:Breukdeel per erfgenaam:Percentage per erfgenaam:
11/2  50%
21/3 33,33%
31/4 25%
41/5 20%
51/6 16,67%

Breukdeel en legitieme portie

Het woord breukdeel wordt ook vaak gebruikt daar waar het de legitieme portie betreft. 

Haal dat niet door elkaar; want het breukdeel van de legitieme is anders dan het breukdeel van het kindsdeel (het wettelijke erfdeel).

Simpel weergegeven is het breukdeel van de legitieme portie de helft van het wettelijk breukdeel. Zou het kind als wettelijk erfgenaam recht hebben op ½ aandeel, dan is het breukdeel van de legitieme ¼. Of anders: in plaats van 50% bestaat recht op 25%.

In sommige gevallen kan de legitieme portie ondanks dat toch hoger uitpakken dan het wettelijke erfdeel. Meer daarover vindt u op onze pagina over de legitieme portie.

Een breukdeel uit “0”is flauwekul!

In de praktijk zien wij geregeld dat er discussie bestaat over de omvang van erfdelen of de legitieme portie. Het komt voor dat er wordt geprocedeerd over breukdelen en percentages, zonder dat (eerst) goed is gekeken naar de omvang – en in het bijzonder de schulden – van de nalatenschap. En dat is zonde. Zonde van de discussie en zonde het geld. 

Let op de juiste volgorde; een breukdeel uit “0” is immers flauwekul!

Wilt u meer weten over het breukdeel, of bestaat er discussie over het breukdeel/de omvang?

Veel gestelde vragen over Breukdeel en Ab Intestaat

Wat wordt in het erfrecht bedoeld met een breukdeel?

Het woord breukdeel wordt in het erfrecht op verschillende plekken gebruikt. Meestal gaat het over de vraag op welk deel/welk percentage van de erfenis een erfgenaam recht heeft. Soms gaat het over het breukdeel van de legitieme portie.

Wat is het breukdeel van een erfgenaam?

Dat hangt ervan af. Is er een testament? Dan zal daar in staan wie de erfgenamen zijn en hoe groot ieders erfdeel (breukdeel) is. Is er geen testament, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn en hoe groot het breukdeel is.

Is het wettelijk erfrecht van toepassing? Dan is het breukdeel van al de erfgenamen gelijk, tenzij een ouder op komt als erfgenaam, of een halfbroer of zus. In dat geval gelden andere regels.

Hoe bereken je het breukdeel van een erfgenaam?

Het breukdeel kan eenvoudig worden gevonden door het aantal erfgenamen bij elkaar op te tellen. Zijn er vier erfgenamen, dan is het breukdeel ¼. Zijn er twee erfgenamen, dan is het breukdeel ½  etc. Let op: komt er een ouder, of een halfbroer of halfzus op als erfgenaam, dan gelden er andere regels.

Hoeveel erft een halfbroer of zus?

Als er geen testament is gemaakt, dan bepaalt de wet dat een halfbroer of zus de helft erft van hetgeen een volle broer of zus uit de erfenis ontvangt.

Wat is het breukdeel van de legitieme?

Versimpeld weergegeven is het breukdeel van de legitieme portie de helft van het wettelijk breukdeel. Zou een kind als erfgenaam recht hebben op ½ aandeel, dan is het breukdeel van de legitieme ¼.

Geïnteresseerd in een gesprek met een erfrecht specialist?

Omdat wij een goede klik heel belangrijke vinden en omdat wij vinden dat de drempel naar goed advies zo laag mogelijk moet zijn, bieden wij u de mogelijkheid van een geheel vrijblijvend eerste telefonisch kennismakingsgesprek.

Vrijblijvend telefonisch gesprek

Bel: +31 72 851 53 74

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.
Scroll naar boven