Erfbelasting
Leuker kunnen we het niet maken…
Geschatte leestijd: 8 minuten
Erfbelasting is de belasting die wordt geheven over het vermogen dat iemand erft. Een ander woord voor erfbelasting is successierecht. Uit de praktijk blijkt dat veel vragen zijn over erfbelasting (hoe hoog is de erfbelasting, moet erfbelasting ook worden betaald over de legitieme portie of een legaat) en of er erfbelasting kan worden bespaard.
Inhoudsopgave
- Moet ik erfbelasting betalen?
- Wat is een verkrijging krachtens erfrecht?
- Wanneer moet aangifte erfbelasting worden gedaan?
- Wie moet aangifte erfbelasting doen?
- Wie moet de erfbelasting betalen?
- Leuker kunnen we het niet maken, maar goedkoper wel! Hoe kan erfbelasting worden bespaard?
- Niet eens met de aangifte erfbelasting?
- Erfbelasting • Gerelateerde onderwerpen
Een grote groep mensen vindt erfbelasting of belasting over een schenking onredelijk; er is immers eerst al inkomstenbelasting en later soms ook vermogensbelasting over het geld betaald. Een andere groep vindt het verschuldigd zijn van erfbelasting of belasting over een schenking meer dan terecht. De verkrijger heeft hiervoor niets hoeven doen; het is “gevonden” of “gratis” geld.
Tot welke groep u ook behoort, feit is dat over een verkrijging krachtens erfrecht (boven de vrijstelling) erfbelasting moet worden betaald, en dat kan in voorkomende gevallen behoorlijk in de spreekwoordelijke papieren lopen.
Omdat uit de praktijk blijkt dat er veel vragen zijn over erfbelasting, en of u (door het doen van een schenking of het maken van een testament) kunt besparen op erfbelasting, hieronder de meest voorkomende onderwerpen/meest gestelde vragen.
Moet ik erfbelasting betalen?
Een van de eerste en belangrijkste vragen over erfbelasting is; moet ik erfbelasting betalen? En zo ja: hoeveel?
Hoeveel erfbelasting moet worden betaald hangt af van:
- de relatie met de overledene;
- de “vrijstelling”, en;
- de hoogte van de verkrijging.
De relatie met de overledene
De belastingdienst deelt het type erfgenamen – om het percentage erfbelasting te bepalen – in drie groepen in:
- partners en kinderen;
- kleinkinderen en verdere afstammelingen, en;
- “overigen”.
De vrijstelling
Elke persoon heeft recht op een vrijstelling. Een bedrag waarover geen erfbelasting hoeft te worden betaald.
Om de omvang van de vrijstelling te bepalen wordt in de hiervoor genoemde drie groepen onderscheid gemaakt tussen de echtgenoot, het kind, het kleinkind het achterkleinkind, het kind met een beperking, de ouder of de broer/zus van de overledene. Elk van deze achtergelaten personen heeft recht op een vrijgesteld bedrag, maar de hoogte van dat bedrag is afhankelijk van de relatie:
Klik hier voor een actueel overzicht van de vrijstellingen.
Welk percentage erfbelasting moet ik betalen?
Is uw verkrijging hoger dan uw vrijstelling? Dan betaalt u over het meerdere erfbelasting. De hoogte daarvan is afhankelijk van uw relatie met de overledene en de omvang van de verkrijging.
Ontvangt u een bedrag van € 138.641,- bovenop uw vrijstelling? Dan betaalt u over dit bedrag het “lage”tarief (10,18 of 30 %, afhankelijk van uw relatie met de overledene).
Ontvangt u meer dan € 138.641,- bovenop uw vrijstelling? Dan betaalt u over dát meerdere het “hogere” tarief (20,36 of 40 %, afhankelijk van uw relatie met de overledene), conform het schema hieronder:
| Waarde verkrijging | Partner en kinderen | (Achter) kleinkinderen | Overigen |
| Tot € 138.641 | 10% | 18% | 30% |
| € 138.641 en meer | 20% | 36% | 40% |
Wat is een verkrijging krachtens erfrecht?
Erfbelasting is verschuldigd als sprake is van een verkrijging krachtens een erfrecht. Sommige mensen denken dat je alleen iets krachtens erfrecht verkrijgt als je tot erfgenaam bent benoemd. Dat is onjuist. Ook een legataris of een legitimaris is erfbelasting verschuldigd, zo lang zijn/haar verkrijging boven het fiscaal vrijgestelde bedrag uit komt.
Wanneer moet aangifte erfbelasting worden gedaan?
Vaak ontvangt u van de Belastingdienst automatisch bericht, maar dat gebeurt niet altijd. U zult altijd zelf moeten nazien of uw verkrijging boven de vrijstelling uit komt en of u (naar verwachting) erfbelasting bent verschuldigd.
Dat betekent dat ook als u geen bericht van de belastingdienst krijgt, u wel (zelf) verantwoordelijk bent voor het doen van een (tijdige) aangifte erfbelasting. U moet het aangifteformulier dan zelf aanvragen bij de belastingdienst. Het formulier is ook online beschikbaar.
De aangifte doet u in beginsel binnen 8 maanden na het overlijden. Vanwege de belastingrente, kan het verstandig zijn om al eerder aangifte te doen. De rente gaat namelijk meteen na acht maanden lopen.
Wie moet aangifte erfbelasting doen?
De erfgenamen moeten zelf aangifte erfbelasting doen. Als er een executeur is benoemd, dan zal de executeur de aangifte moeten doen. Let op: de executeur is ook aansprakelijk voor de betaling van de belasting. Datzelfde geldt voor een vereffenaar, als die is benoemd.
Wie moet de erfbelasting betalen?
Dat hangt ervan af. Meestal zal degene die iets ontvangt daarover ook zelf de belasting moeten betalen.
Soms is in een testament echter opgenomen dat iemand iets verkrijgt “vrij van recht’. Daarmee wordt bedoeld dat de erfbelasting niet door de verkrijger, maar bijvoorbeeld door de nalatenschap moet worden betaald.
Als de wettelijke verdeling van toepassing is, zal de langstlevende ouder de erfbelasting die de kinderen (formeel bezien) zijn verschuldigd moeten voorschieten. Het voorgeschoten bedrag strekt uiteraard wel in mindering op de omvang van de vordering van de kinderen.
Leuker kunnen we het niet maken, maar goedkoper wel! Hoe kan erfbelasting worden bespaard?
Erfbelasting kan op verschillende manieren worden bespaard, bijvoorbeeld door het doen van een schenking en/of het maken van een goed testament. Voor een goede (estate)planning adviseren wij – zeker bij de grotere vermogens – advies in te winnen bij iemand die goed is ingevoerd in zowel het erfrecht als het belastingrecht.
Schenkingen
Een truc om erfbelasting te besparen is om het vermogen gedurende het leven kleiner te maken door het doen van schenkingen binnen de vrijstellingen. Als u de vrijstellingen optimaal benut, kunnen schenkingen uit het verleden uiteindelijk bij de erfbelasting flink verschil maken.
Wilt u hiervan gebruik maken, maar weet u niet zeker of u het geld dat u binnen de vrijstelling kunt schenken wel kunt missen? Dan kunt u in voorkomende gevallen een zogenoemde “papieren schenking” doen. U schenkt dan op papier, zonder daadwerkelijk direct af te rekenen. De belastingdienst accepteert dat, mits aan voorwaarden is voldaan. Zo zal dit soort schenkingen moeten worden vastgelegd in een notariële akte en zal jaarlijks door de schenker rente aan de begiftigde moeten worden betaald.
Testament
Bij testament kunt u – afhankelijk van uw wensen – diverse voorzieningen treffen om erfbelasting te besparen, maar ook om eventuele problemen voor uw erfgenamen te voorkomen. De notaris is bij uitstek degene die u daarover kan adviseren.
Zo kunt u (bijvoorbeeld) “spelen” met de opeisbaarheid van vorderingen, met de rente over vorderingen en met bijvoorbeeld een opvul,- of afvullegaat. Die laatsten kunnen de erfgenamen de mogelijkheid bieden om na het overlijden (en afhankelijk van de stand van het vermogen op dat moment) aan bepaalde (fiscale) knopjes “te draaien”.
En wat dacht u van een bedrijfsoverdracht, of opvolging? Zijn daar de fiscale mogelijkheden volledig benut?
Zeker bij de grotere vermogens is het verstandig om u bij de planning en het maken van een testament over de fiscale consequenties – en het opnemen van deze legaten of andere voorzieningen – te laten adviseren.
Niet eens met de aangifte erfbelasting?
Als u de aangifte erfbelasting heeft ontvangen en u bent het niet eens met de aanslag, dan kunt bezwaar aantekenen. Let wel op: dat dient u te doen binnen zes weken na de datum van de aanslag.
Maak vrijblijvend telefonisch kennis met een erfrecht specialist.
Veel gestelde vragen over erfbelasting
Erfbelasting is de belasting die wordt geheven over de erfenis die iemand ontvangt. De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de omvang van de erfenis en de relatie tussen de overleden en de erfgenaam.
Als u uit een nalatenschap meer verkrijgt dan uw vrijstelling, dan zult u erfbelasting moeten betalen. Hoeveel u moet betalen, hangt af van de relatie die u met de overledene had en hoeveel u heeft geërfd.
Ja, dat komt voor. De belastingdienst kijkt naar de waarde van de erfenis ten tijde van het overlijden en berekent dan ook de omvang van uw verkrijging. Aan de hand daarvan wordt de aangifte erfbelasting vastgesteld. Het kan zo zijn dat de nalatenschap bestaat uit onroerend goed en dat eerst moet worden verkocht. Het kan ook zo zijn dat de erfgenamen twisten over de wijze van verdeling van de nalatenschap. In die gevallen heeft u nog niets in handen, maar bent u wel al de erfbelasting verschuldigd.
Dat is anders als sprake is van de wettelijke verdeling. De situatie waarin de langstlevende ouder de gehele nalatenschap krijgt en de kinderen een vordering krijgen op de langstlevende ouder. In die gevallen bepaalt de wet dat de langstlevende ouder de erfbelasting voor de kinderen “voor moet schieten”. Uiteraard komt dat voorgeschoten bedrag wel in mindering op de vordering van de kinderen.
Ja, dat kan. Als u het niet eens bent met de aanslag kunt u binnen zes weken na ontvangst van de aanslag bezwaar maken bij de belastingdienst.
Ja, dat kan. Door gebruik te maken van de mogelijkheid tot schenken tijdens leven binnen de vrijstellingen en het maken van een testament. Is sprake van een substantieel vermogen? Laat u dan adviseren door een erfrechtspecialist die ook goed is ingevoerd in het belastingrecht. Met een goed advies valt veel winst te behalen!